Phép phân tích và tổng hợp là 2 phương thức diễn giải được sử dụng phổ biến trong các tác phẩm văn học. Trong bài viết dưới đây chúng ta hãy cùng làm rõ bản chất cũng như cách dùng và tác dụng của chúng nhé!
Contents
Theo bạn phép phân tích và tổng hợp là gì?
Muốn làm rõ ý nghĩa hoặc trình bày 1 sự vật, hiện tượng nào đó người ta thường dùng phép phân tích và tổng hợp.
Phép phân tích
Phân tích được hiểu là phép lập luận dùng để trình bày các phương diện, bộ phận của 1 vấn đề nhằm đảm bảo tính dễ hiểu, dễ tiếp cận với độc giả. Quá trình phân tích dựa trên các luận điểm, luận cứ có liên quan đến vấn đề được diễn giải.
Ngoài ra người ta còn dùng thêm các biện pháp so sánh, đưa giả thiết, đối chiếu hoặc giải thích và chứng minh.
Phép tổng hợp
Ngược lại với phân tích, tổng hợp là cách lập luận đưa ra những cái chung từ những điều được phân tích. Tức là nếu không có phân tích sẽ không thể tổng hợp. Cũng bởi đặc điểm này, lập luận tổng hợp thường dùng ở cuối đoạn hoặc bài để tổng kết vấn đề được đưa ra bàn luận.
Mối quan hệ giữa phân tích và tổng hợp
Nhìn chung phân tích và tổng hợp là 2 phép lập luận có mối quan hệ mật thiết, bổ nghĩa cho nhau trong quá trình phân tích, làm rõ vấn đề. Cụ thể:
- Lập luận và phân tích được sử dụng song song giúp tăng sự logic, dễ hiểu. Từ đó giúp độc giả hiểu rõ, sâu sắc hơn trong tất cả các khía cạnh từ hành động, tâm trạng, suy nghĩ của nhân vật trong mỗi hoàn cảnh.
- Từ những luận điểm chính được phân tích theo luật điểm phụ rồi đến các chi tiết. Sau cùng được tổng hợp lại vừa tạo sự cuốn hút, vừa đảm bảo yếu tố mạch lạc.
- Muốn đạt được tác dụng, hiệu quả tốt nhất, phép phân tích và tổng hợp phải được thực hiện song song, bổ trợ lẫn nhau.
Cách dùng phép phân tích và tổng hợp trong diễn giải văn học
Chúng ta cùng tìm hiểu về cách dùng phép phân tích, tổng hợp qua ví dụ: Trình bày về lợi ích của việc đọc sách như sau:
Phân tích
- Luận điểm 1: Đọc sách giúp mở rộng thế giới quan. Học vấn là thành tựu, quà tặng của toàn nhân loại.
- Luận điểm 2: Kiến thức trong sách vở là sự đúc kết từ trải nghiệm của những người đi trước. Từ đó tạo hành trang, sự thuận lợi cho người đọc.
- Luận điểm 3: Nâng tầm vốn hiểu biết, tăng khả năng tư duy, viết lách,…
- Luận điểm 4: Nuôi dưỡng tâm hồn, cải thiện tâm trạng.
Tổng kết
Sau khi phân tích rõ về các giá trị nhận được từ sách, chúng ta cần tổng hợp hay khẳng định 1 lần nữa về lợi ích khi đọc sách. Hoặc đưa ra lời kêu gọi, khuyến khích mọi người tạo thói quen đọc sách để có hành trang, kiến thức tốt hơn.
Trong các bài văn, tác phẩm văn học, phép phân tích và tổng hợp không hiếm gặp. Nó mang đến hiệu quả tốt khi cần diễn giải, phân tích các tình huống, nhân vật hoặc đưa ra và giải quyết các vấn đề. Để đạt được hiệu quả như mong muốn, người dùng cần nắm rõ về tác dụng và cách phối hợp 2 phép lập luận này.
