Cực quang được ví như một “Green Lady” uyển chuyển trong từng giai điệu của mình. Bắc cực quang được miêu tả như màn trình diễn ánh sáng tuyệt vời nhất Trái đất, luôn tỏa ra nguồn năng lượng biến hóa kỳ ảo, lung linh trong màn đêm lạnh giá. Vậy cực quang là hiện tượng gì? Hãy cùng tìm hiểu những nét bí ẩn của cực quang trong bài viết dưới đây nhé!
Contents
Cực quang là gì?
Cực quang là hiện tượng quang học đặc trưng được thể hiện bởi màu sắc của dải sáng trên bầu trời vào ban đêm. Theo thiên văn học, thứ ánh sáng nhảy múa của cực quang thực chất là do sự tương tác của các hạt mang điện tích từ gió mặt trời di chuyển trên bầu khí quyển của Trái Đất. Hiện tượng cực quang được thể hiện rõ nhất sau khi xảy ra sự phun trào ánh sáng của Mặt Trời.
Cực quang là hiện tượng quang học kỳ vĩ và độc đáo nhất của tự nhiên
Cực quang aurora trình diễn với nhiều màu sắc như: xanh, đỏ, vàng, lục, lam, hồng, tím… và phụ thuộc vào thành phần hóa học của bầu khí quyển tiếp xúc. Hiện tượng này xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, từ những đám mây ánh sáng phân tán đến những dải ánh sáng, vòng cung, đường nét gợn sóng với tia sáng lấp lánh ánh lên vẻ ngất ngây diệu kỳ.
Hiện tượng cực quang rõ nét nhất ở các vĩ độ cao gần các cực từ. Ở Trái Đất, cực quang thể hiện rõ nhất ở các vĩ độ cao gần cực từ như bán cầu Bắc (Aurora borealis hay Northern Lights) và bán cầu Nam (Aurora Australis hay Southern Lights). Nếu xuất hiện ở Bắc bán cầu thì được gọi với cái tên ánh sáng Bắc Cực hay Bắc Cực quang. Còn xuất hiện ở Nam bán cầu được gọi là Nam Cực quang.
Cực quang xảy ra vào thời điểm nào?
Cực quang trên Trái Đất xảy ra khi các đới bức xạ Van Allen trở nên quá tải cùng các hạt cao năng lượng. Sau đó, những hạt năng lượng cao này rơi xuống các đường sức từ đồng thời chạm vào lớp trên cùng của bầu khí quyển Trái Đất. Hiện tượng cực quang aurora diễn ra quanh năm và đây là tin vui dành cho những người yêu thiên văn học.
Ánh sáng cực quang huyền diệu trên bầu trời vào ban đêm
-
Bắc cực quang
Theo chủ sở hữu công ty du lịch Lights Over Lapland – nhiếp ảnh gia Chad Blakely, ánh sáng Bắc Cực diễn ra 365 ngày trong năm, 7 ngày trong tuần và 24 giờ trong ngày. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là bạn dễ dàng chiêm ngưỡng được cực quang, điều quan trọng nhất là cần đến đúng nơi và đúng thời điểm diễn ra hiện tượng đặc biệt này.
Thời điểm tốt nhất để ngắm nhìn cực quang tại Bắc bán cầu là tháng 4 và giữa tháng 9 hàng năm. Cực quang xảy ra mạnh nhất là từ 9h tối đến 3h sáng, khi đó bầu trời đủ tối để nhìn thấy luồng ánh sáng kỳ diệu. Tuy nhiên, du khách cần chú ý đến lịch của Mặt Trăng bởi ánh sáng của Mặt Trăng có thể lấp đầy bầu trời đêm. Hơn nữa, hôm nào trời nhiều mây cũng không phát hiện được cực quang bởi ánh sáng không xuyên qua được các đám mây.
Ánh sáng phương Bắc cực đẹp trên nền trời địa cực của Trái Đất
-
Nam cực quang
Giống với ánh sáng phương Bắc, Nam cực quang nổi bật trên bầu trời đêm với dải màu sắc rực rỡ như xanh lục, đỏ, vàng, cam, tím, xanh lam. Buổi tối với bầu trời trong vắt, bạn sẽ quan sát trọn vẹn hình ảnh cực quang xuất hiện với ánh sáng rực rỡ. Khoảng thời gian tốt nhất để quan sát Nam cực quang là vào mùa đông của Nam bán cầu, bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 9 hàng năm.
Nam cực quang aurora diễn ra mạnh nhất ở điểm cực Nam rồi yếu dần khi lan ra xung quanh. Điều này đồng nghĩa với việc nếu cơn bão Mặt Trời không đủ mạnh để tương tác với phần tử khí quyển thì Nam cực quang sẽ không lan đến địa phương đất liền. Vì vậy, thời tiết có tạo điều kiện đến mấy thì du khách cũng khó có cơ hội quan sát tận mắt hiện tượng tự nhiên này.
Cực quang được tạo ra bởi sóng điện từ mạnh trong cơn bão địa từ
Cực quang có nguy hiểm không?
Ở Việt Nam không thể quan sát được cực quang trực tiếp vì vậy nếu bạn muốn chiêm ngưỡng hiện tượng này cần chuẩn bị tư trang du lịch đến những quốc gia vùng cực của của Trái Đất. Việc đi săn cực quang không hề nguy hiểm khi bạn lên kế hoạch và chuẩn bị đầy đủ kiến thức cho chuyến đi trải nghiệm của mình.
Để biết cực quang ở đâu, trong điện thoại của bạn chắc chắn phải có ứng dụng để kiểm tra cường độ cực quang. Hiện tượng này diễn ra mạnh nhất ở hai cực Trái Đất – nơi có thời tiết lạnh giá. Vì vậy, khi săn cực quang, bạn cần chuẩn bị đầy đủ quần áo ấm, các vật dụng giữ ấm cơ thể và đồ sơ cứu cá nhân. Du khách có thể tự lái xe hoặc book tour xem cực quang ở đâu của các công ty du lịch.
Nếu tự trải nghiệm, hãy chuẩn bị sẵn bản đồ và đi theo các chỉ dẫn của ứng dụng báo chỉ số cực quang. Ngoài ra cần đổ đầy xăng cho xe và chuẩn bị vật dụng cần thiết để sửa xe khi gặp sự cố. Còn nếu đi bus tour, bạn chỉ cần book vào ngày đầu tiên khi đến địa phương xem cực quang. Bus tour sẽ là lựa chọn lý tưởng khi bạn không thể thuê xe hay không biết lái xe.
Các dải sáng lung linh sắc luôn làm xao xuyến bất cứ vị du khách nào
Top các địa điểm ngắm cực quang đẹp nhất trên Thế giới
Nếu bạn chưa biết cực quang có ở đâu, nao lòng muốn truy tìm địa điểm để bắt đầu chuyến chinh phục cực quang đầy lý thú này thì đừng bỏ qua 5 địa điểm ngắm cực quang ở Bắc Cực dưới đây nhé!
Cực quang tại Iceland
Iceland được mệnh danh là đất nước băng đảo, thiếu ánh sáng mặt trời nhưng lại mang linh hồn của vẻ đẹp hùng vĩ. Iceland là địa điểm thú vị để săn Bắc cực quang. Nơi đây thường xuyên có sự xuất hiện của những dải sáng cực quang với chỉ số KP cao. Có được điều này là bởi Iceland có nhiệt độ mùa đông thấp nhất và là nơi có làn gió mạnh thứ 3 thế giới khiến mây trời luôn thay đổi.
Iceland là địa điểm thú vị để săn Bắc cực quang
Mùa Bắc cực quang ở Iceland diễn ra phổ biến nhất từ cuối tháng 8 đến giữa tháng 4. Tuy nhiên, thời điểm tốt nhất để đắm mình với Bắc cực quang là vào lúc cận phân, cuối tháng 9 và cuối tháng 3. Thời điểm này có nhiều giờ mang bóng tối nhiều, đa số vào mùa thu và mùa đông.
Trong tháng 9 tại Iceland, đêm dài hơn, thời tiết không quá lạnh và hoạt động của Mặt Trời thường rất cao nên thích hợp để để xem Bắc cực quang. Còn vào tháng 3, tuy băng tuyết mùa đông vẫn kéo dài nhưng khi đến cuối tháng, thời điểm xuân phân bắt đầu xuất hiện, hoạt động của Mặt Trời bắt đầu tăng lên, vì vậy đây là tháng tốt nhất để chụp Bắc cực quang.
Cực quang tại Nauy
Vùng đất Na Uy được thiên nhiên ưu ái, mang nét đẹp hài hòa với mảng rừng và biển ôm trọn những cung đường mềm mại uốn lượn. Đến Nauy để thưởng thức vẻ đẹp của Bắc cực quang là một quyết định hoàn toàn hợp lý. Địa điểm lý tưởng để chinh phục không gian tựa miền cổ tích này là Thành phố Tromso, Hammerfest, Quần đảo Lofoten, Đảo Senja, Alta, Svalbard,…
Thời điểm lý tưởng ngắm cực quang Na Uy là vào mùa đông
Vĩ độ tại Na Uy khá cao, thậm chí các khu vực phía Bắc nước này còn nằm trọn trong Vòng Bắc Cực. Thời điểm tốt nhất để ngắm cực quang Na Uy là vào mùa đông từ tháng 10 đến tháng 3. Các tháng 11, 12, 1, 2 là thời điểm tại khu vực Na Uy có số giờ tối nhiều nhất năm nên tỷ lệ bầu trời được che phủ cũng cao hơn.
Cuối tháng 3, đầu tháng 4, cùng sự xuất hiện của mùa thu, thời điểm xuân phân, mang lại hoạt động năng lượng lớn cho Mặt Trời đạt đỉnh. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý việc ngắm những dải sáng này sẽ khó khăn hơn vào mùa hè vì nơi đây có hiện tượng “mặt trời lúc nửa đêm”. Do vậy, chúng ta hầu như không thể nhìn thấy cực quang vào tháng 6, 7, 8, đặc biệt là tại khu vực phía Bắc của Na Uy.
Cực quang tại Nga
Không chỉ là nền văn hóa đặc sắc trong lịch sử văn học, Nga còn là địa điểm ngắm cực quang lộng lẫy được ưu ái nhất hiện nay. Đa phần lãnh thổ của Nga mang khí hậu ôn đới, nhưng phía Bắc có khí hậu cận cực băng giá và chỉ 4% diện tích lãnh thổ phía Nam là có khí hậu cận nhiệt. Đây chính là điều kiện thuận lợi cho trải nghiệm ngắm cực quang ở Bắc Cực.
Chiêm ngưỡng Bắc cực quang tuyệt đẹp tại Nga
Thành phố Murmansk nằm phía Tây Bắc nước Nga bên vịnh Kola được nhiều du khách biết đến với cực quang xuất hiện nhiều nhất. Murmansk được mệnh danh là nơi ngắm cực quang với chi phí rẻ nhất trên Thế giới. Vào những ngày đông, hiện tượng đêm vùng cực xuất hiện khiến cho bóng tối kéo dài. Đây cũng là thời điểm thích hợp để hòa vào thiên đường nhảy múa “Aurora borealis”.
Có một điểm các bạn cần lưu ý, đó là để ngắm Bắc cực quang tại Nga, chúng ta phải di chuyển ra vùng ngoại ô cách thành phố 15-20km. Vào đúng những đêm Bắc Cực sẽ là thời điểm lý tưởng để chiêm ngưỡng cực quang hơn bao giờ hết. Ngoài Murmansk, Teriberka và Arkhangelsk cũng là nơi có thể ngắm Bắc cực quang tuyệt vời tại đất nước Nga xinh đẹp.
Cực quang tại Canada
Địa điểm tiếp theo bạn không nên bỏ qua khi bước vào “cung đường” của những dải sáng diệu kỳ là Canada. Thời điểm hợp lý nhất để ngắm cực quang tại Canada vẫn là mùa Đông, khi bầu trời vào đêm tối nhất và dài nhất. Theo thống kê, tháng 9 và tháng 10 sẽ dễ dàng để nhìn thấy cực quang. Các tháng 11, 12, 1, 2, bạn sẽ vẫn nhìn thấy cực quang xuất hiện ở phương Bắc khi bầu trời quang đãng hơn.
Khám phá Bắc cực quang ở Rocky Canada
Với sự xuất hiện của thời điểm xuân phân vào mùa thu, cũng như những khu vực khác vào tháng 3 và tháng 4 có nhiều Bắc cực quang được nhìn thấy. Vậy, cực quang có ở đâu Canada? Dưới đây là những nơi lý tưởng nhất để bạn có thể ngắm nhìn Bắc cực quang ở Canada dành cho bạn.
- Whitehorse, Yukon: Có vĩ độ và vị trí hợp lý, đây là điểm đến hàng đầu cho những trải nghiệm của du khách ưa khám phá. Đến vào những ngày mùa đông, mơ ước chinh phục cực quang sẽ đến với chúng ta.
- Yellowknife, Northwest Territories: Vùng lãnh thổ phía Tây Bắc của Canada là địa điểm nổi tiếng nhất để xem hiện tượng này. Hơn 90% du khách sẽ được tận hưởng và hít thở môi trường trong lành khi ngắm Bắc cực quang tại đây.
- Iqaluit, Nunavut: Nằm tại vùng Bắc cực xa xôi, lạnh lẽo sẽ là trải nghiệm đáng giá cho du khách thám hiểm. Bên cạnh đó, Manitoba, Rockies Canada, Fort McMurray – Alberta… cũng mang lại cảm giác trải nghiệm ngắm cực quang cực kỳ thú vị.
Nam bán cầu có ít địa điểm ngắm cực quang hơn so với Bắc bán cầu. Trong đó Tasmania thuộc Australia và New Zealand là nơi có thể chiêm ngưỡng cực quang ở đường chân trời phương Nam do nằm gần châu Nam Cực.
Cách check thời điểm xuất hiện cực quang tốt nhất
Dưới sự phát triển của công nghệ hiện đại, việc cập nhật và theo dõi dự báo về cực quang là thực sự cần thiết. Để không lãng phí cho chuyến hành trình săn cực quang trở nên vô nghĩa, bạn cần biết cách check thời điểm xuất hiện màn trình diễn rực rỡ sắc màu trong bóng đêm.
Có nhiều cách để check thời điểm xuất hiện cực quang
- My Aurora Forecast & Alerts: Đây là ứng dụng kiểm tra cường độ cực quang cơ bản nhất mà bạn nên cài đặt sẵn. Trong ứng dụng, nếu chỉ số KP lên 3 thì cực quang sẽ xuất hiện và thuận tiện theo dõi. Ứng dụng còn giúp quan sát các dải cực quang di chuyển trên Trái Đất trong bản đồ ứng dụng.
- Space Weather Prediction Center: Website dự báo cực quang trong không gian, giúp dự báo ngắn hạn về vị trí và cường độ cực quang trong không gian. Chúng được dựa trên mô hình ovation cung cấp dự báo từ 30 – 90 phút về vị trí và cường độ của cực quang tại địa phương.
- Website Space Weather Live: Cách chính xác nhất để theo dõi cực quang đó là dựa vào chỉ số Kp dài hạn. Trang web này cho phép bạn theo dõi điều đó, chúng hiển thị rõ tuần trăng một cách trực quan nhất đến người dùng.
Với những thông tin về cực quan trong bài viết trên chắc hẳn bạn đọc đã phần nào hình dung được hiện tượng kỳ bí này. Săn cực quang đang dần trở thành trải nghiệm mà nhiều người mong ước được thử một lần trong đời. Cùng nhau ngắm hình ảnh cực quang xuất hiện trên bầu trời với luồng ảo diệu là ước nguyện của nhiều người và các cặp tình nhân.
