Trong cuộc sống với các mối quan hệ xã hội, chúng ta sẽ gặp và tiếp xúc với nhiều người với các tính cách khác biệt. Có người tốt, người xấu, người dễ chịu, người trái tính. Tuy nhiên khó chịu nhất vẫn là những người khôn lỏi. Vậy khôn lỏi là gì? Nên cư xử như thế nào nếu gặp người khôn lỏi? Dưới đây là một vài chia sẻ chi tiết dành cho bạn!
Contents
Khái niệm khôn lỏi là gì?
Khôn lỏi là một kiểu tính cách của con người. Họ luôn muốn có được lợi ích trước mặt, bất chấp thủ đoạn kể cả có ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Những người khôn lỏi thường chỉ chăm chăm đến lợi ích của bản thân mình. Đó cũng là lý do mà họ luôn khiến mọi người khó chịu, thậm chí là xa lánh.
Khôn lỏi trong cuộc sống
Trước kia, phần lớn các bậc phụ huynh đều muốn con biết nắm bắt cơ hội, giành lợi ích về cho mình. Ban đầu chỉ xuất phát về tâm lý muốn đứa con của mình không bị “bắt nạt”, vuột mất cơ hội. Tuy nhiên ở một phương diện khác điều này sẽ vô tình khiến con trở nên khôn lỏi, láu cá, chỉ biết đến lợi ích của bản thân. Đôi lúc khôn lỏi còn bị nhầm là cách thức giao tiếp có phần khôn khéo, nhạy bén. Tuy nhiên thực tế không phải vậy.
Khôn lỏi trong kinh doanh
Trong làm ăn, người ta thường có câu: “Khôn lỏi thì khó bền, chân thành mới là khôn ngoan cao cấp” hay “Xởi lởi thì trời cho, so đo trời lấy”. Đã làm ăn ai cũng muốn mình được lợi, tuy nhiên nếu lúc nào cũng chăm chăm phần lợi về mình sẽ khó có sự tin tưởng nhau. Thay vào đó hào phóng một chút sẽ giúp tạo ra các mối quan hệ bền đẹp. Thường những người luôn so đo thiệt hơn từng đồng đều khó thành việc lớn, dễ gặp bất lợi, trắc trở.
Mặt khác với người kinh doanh, bên cạnh lợi nhuận, chữ tín cũng vô cùng quan trọng. Do đó nếu chỉ muốn giành phần lợi cho mình, bạn chỉ có thể kiếm được tiền lẻ. Bằng cách biến “tâm tư: này thành trí tuệ mới là con đường kiếm tiền bền vững với các mối làm ăn lâu dài. Là người làm kinh doanh nên có tầm nhìn bao quát, tránh vì chút khôn lỏi mà làm hỏng việc.
Phân biệt khôn lỏi, khôn khéo và khôn ngoan
Khôn lỏi, khôn khéo và khôn ngoan liệu có giống nhau không? Thực chất nghe qua nhiều người lầm tưởng chúng là một với cách nói khác nhau. Tuy nhiên trên thực tế, chúng có sự khác biệt rõ ràng. Cụ thể:
Khôn lỏi
Là chăm chăm vào lợi ích trước mắt, chỉ muốn lợi cho bản thân mà không biết nghĩ cho tập thể, lâu dài. Tương ứng với câu nói: “Bè ai nấy chống, ruộng ai nấy đắp”.
Ví dụ: Văn hóa xếp hàng thanh toán tại các siêu thị đã quá quen thuộc với người Việt. Tuy nhiên một số người vì không muốn chờ đợi đã giả vờ hoặc vì lý do này kia để xin mọi người nhường cho mình thanh toán trước.
Khôn ngoan
Người khôn ngoan là người thông minh biết nhận định đâu là đúng, đâu là sai. Họ biết rõ mình nên làm gì. Đa số người khôn ngoan đều được việc nhưng họ dễ bị mọi người đề phòng.
Khôn khéo
Khôn khéo là những người có hành động, cách xử sự khéo léo, hợp tình hợp lý nên được mọi người vô cùng yêu mến.
Có thể thấy cùng bắt đầu bằng chữ “khôn” tuy nhiên người khôn ngoan, khôn khéo và khôn lỏi có người được yêu quý, đón nhận nồng hậu người bị ghẻ lạnh, ghét bỏ đến thảm thương.
Các dấu hiệu nhận biết người khôn lỏi
Cách cư xử của người khôn lỏi thường gây khó chịu cho hầu hết mọi người. Vậy như thế nào là một người khôn lỏi? Thực tế những người khôn lỏi thường đặc biệt chú ý đến lợi ích. Để nhận biết bạn có thể căn cứ dựa vào các dấu hiệu sau:
Luôn tỏ ra mình giỏi và thích phóng đại mọi thứ
Những người khôn lỏi luôn cho rằng mình giỏi và phóng đại mọi thứ mình có thể làm. Họ thậm chí còn có xu hướng coi thường, thiếu tôn trọng với người khác.
Không thể phủ nhận, phần lớn người khôn lỏi đều có tài năng và địa vị trong công việc hoặc tập thể. Bởi họ khá nhanh nhẹn, biết nắm bắt thời cơ. Tuy nhiên chính cái cách tự coi mình là nhất và coi thường mọi người sẽ khiến người khôn lỏi dễ bị xa lánh, ghét bỏ và dần mất đi các mối quan hệ trong cuộc sống.
Hay làm chuyện bất chính, hại người
Đa phần người khôn lỏi đều thích chọn đường tắt, đón đầu, không muốn mất nhiều thời gian hay sức lực chờ đợi, nỗ lực. Họ cho rằng đó là cách hành xử thông minh. Trong một vài trường hợp họ sẵn sàng hạ bệ đối thủ bằng mánh khóe, mưu mô để giành được lợi ích cho bản thân.
Sẵn tính tham lam, muốn lấy đồ của người khác
Bản chất của người khôn lỏi là ích kỷ và tham lam. Họ luôn thèm khát những thứ của người khác và muốn biến nó trở thành của mình. Mặt khác họ cũng là người khôn ngoan nên sẽ không để lộ điều này trước mặt người khác. Thay vào đó thường dùng cử chỉ hoặc lời nói bóng gió để “thử” đối phương. Nếu không cẩn thận, những thứ đó sẽ sớm thuộc về họ khi mà mọi người không mảy may chú ý.
Sống giả tạo, đưa ra lời khuyên chỉ để thăm dò kết quả
Một đặc điểm rất dễ nhận biết của người khôn lỏi chính là có xu hướng khuyến khích, thúc đẩy người khác. Nghe qua thì có vẻ tốt đẹp, tuy nhiên họ thường chỉ ưu tiên những việc mình muốn làm. Bằng cách này người khôn lỏi có thể đánh giá, thăm dò kết quả mà không cần tốn công sức thực hiện.
Ngoài ra điều này cũng được thể hiện khi đứng trước nguy hiểm. Họ dễ dàng đẩy người khác vào để làm vật thử. Đổi lại không bao giờ để bản thân ở chỗ nguy hiểm. Dù vậy điều này sẽ khiến mọi người nghi ngại, tránh xa những người khôn lỏi.
Ứng xử với người khôn lỏi như thế nào để không bị thiệt?
Với những người có bản tính khôn lỏi, càng nhún nhường, hiền lành hay né tránh họ càng lấn tới, lợi dụng bạn. Do vậy nếu phải tiếp xúc hay hợp tác làm việc, hãy lưu ý một vài kinh nghiệm sau để tránh bị thao túng, lợi dụng.
Luôn giữ trạng thái ôn hoàn và bình tĩnh
Người khôn lỏi thường rất biết nắm bắt tâm lý khi thúc đẩy mọi người thử sức ở những việc họ muốn làm. Họ thích lợi dụng và chèn ép người khác, tất cả chung quy chỉ vì lợi ích của bản thân. Đối với những người này, né tránh không phải cách giải quyết tốt nhất. Thay vào đó bạn nên giữ trạng thái ôn hòa và bĩnh tĩnh, không để họ dắt mũi, lợi dụng.
Nên có kế hoạch chia công việc trước khi bắt tay vào làm
Trong các công việc tập thể, người khôn lỏi thường có xu hướng trốn tránh công việc nhưng lại muốn nhận về lợi ích bằng hoặc hơn người khác. Cho nên để tránh việc ỷ lại hoặc đùn đẩy công việc, bạn nên có kế hoạch làm việc rõ ràng, phân chia nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên.
Đã là công việc của tập thể, ai cũng đều có trách nhiệm và nghĩa vụ đóng góp, hoàn thành công việc. Làm việc theo kế hoạch là cách để đảm bảo công bằng và minh bạch nhất. Cách làm này không chỉ được áp dụng cho người khôn lỏi mà là cách làm việc thông minh và hiệu quả cho mọi người.
Trong trường hợp bạn chỉ là một nhân viên bình thường, chưa có tiếng nói. Nếu gặp phải đồng nghiệp khôn lỏi, hãy trực tiếp để xuất lên cấp trên. Suy cho cùng việc hòa hoãn với người khôn lỏi thường không có kết quả, thiệt hại về mình.
Sẵn sàng từ chối khi được nhờ
Để giảm bớt lượng công việc của mình, người khôn lỏi thường muốn nhờ vả người khác. Đó có thể là những công việc khó hoặc mất nhiều thời gian để thực hiện. Họ hay giả vờ bận, không biết làm hoặc dùng lời “dễ nghe” để người khác làm hộ. Nếu được nhờ vả trong trường hợp này, bạn chỉ nên chỉ dẫn, không làm giúp. Trường hợp họ có thể làm thì thẳng thắn từ chối. Nên có thái độ kiên quyết để tránh bị làm phiền trong những lần sau.
Trao đổi trực tiếp
Trong trường hợp đã nhẹ nhàng từ chối nhiều lần nhưng họ vẫn “chứng nào tật đấy”, hãy đề xuất một cuộc trao đổi trực tiếp. Lúc này bạn có thể nói rõ về những hành động khôn lỏi của người đó, đưa ra lời khuyên để họ thay đổi.
Lưu ý nên dùng từ ngữ phù hợp, lịch sự để không bị ăn vạ, “hất nước bẩn” lên người. Sau buổi trao đổi trực tiếp, dù họ có thay đổi hay không bạn cũng nên giữ khoảng cách để tránh gặp phải những điều tiêu cực trong công việc và cuộc sống.
Nhờ tới sự giúp đỡ của mọi người
Thực tế lời từ chối thường khó nói ra, đặc biệt trong môi trường công sở. Nhất là với những người có thói quen “dĩ hòa vi quý”, ngại từ chối, va chạm với người khác. Nếu cũng đang rơi vào trường hợp tương tự, hãy nhờ cấp trên hoặc mọi người xung quanh. Tuy nhiên đã là quyền lợi và công việc của mình để không bị thua thiệt, tốt hơn hết nên có sự chủ động và dứt khoát bạn nhé!
Đối diện và nói rõ suy nghĩ của mình
Nếu liên tục bị công kích, lợi dụng hoặc nhờ vả bởi một người khôn lỏi, thay vì nóng giận hãy thẳng thắn đối diện với họ. Thông qua đó cho họ biết rằng bạn không hài lòng với cách cư xử và giao tiếp của người đó. Bằng cách đối mặt trực tiếp, người khôn lỏi sẽ thấy rằng mọi mưu mô của họ đều đã bị nhìn thấu. Lúc này họ sẽ đối xử hòa hoãn hơn với bạn hoặc đổi mục tiêu sang người khác.
Kết luận
Khi bước chân ra ngoài xã hội, bạn sẽ có cơ hội làm việc và giao tiếp với nhiều người với đủ loại tính cách. Đặc biệt là kiểu người khôn lỏi, luôn muốn giành phần hơn về mình. Suy cho cùng việc thay đổi một người vô cùng khó, nhất là với quan hệ xã giao. Thay vì cố gắng dĩ hòa vi quý, bạn nên có thái độ rõ ràng để tránh bị thiệt cho bản thân và mọi người.
Trên đây là câu trả lời cho thắc mắc: Người khôn lỏi là gì? Vì sao họ lại bị ghét và cách ứng xử với người khôn lỏi. Mong rằng bài viết có thể chia sẻ cho bạn những thông tin hữu ích để có cách xử lý, giao tiếp phù hợp, hiệu quả.
