Nhà tù Hỏa Lò là một di tích lịch sử – văn hóa hiện nay đang được chuyển đổi mục đích sử dụng, phục dựng và trở thành địa điểm tham quan độc đáo được nhiều người yêu thích tại Thủ đô. Để khám phá những câu chuyện đặc biệt phía sau cánh cửa nhà tù, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Contents
Một vài thông tin cơ bản về nhà tù Hỏa Lò
Nhà giam Hỏa Lò nằm tại số 1, phố Hỏa Lò, Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Nhà tù này được thực dân Pháp xây dựng từ năm 1896 với mục đích chính là giam giữ các chiến sĩ yêu nước cách mạng Việt Nam.
Nhà tù Hỏa Lò nằm ở vị trí thuận tiện cho du khách ghé thăm
Tổng diện tích của nhà tù Hỏa Lò là 12.908m2, chi phí xây dựng thời bấy giờ là khoảng 1.212.434 đồng Đông Dương. Thực dân Pháp chú trọng xây dựng, tất cả các thiết bị, phụ kiện đều được nhập từ Pháp, phải do kiến trúc sư chấp nhận. Hỏa Lò được mệnh danh là nhà tù “nội bất xuất, ngoại bất nhập” và cũng trở thành nỗi khiếp đảm của những người tù chính trị khi bị bắt.
Nhà tù được đặt ở trung tâm quận Hoàn Kiếm, Hà Nội và rất thuận tiện khi ghé thăm. Bạn có thể di chuyển bằng các phương tiện khác nhau bao gồm phương tiện cá nhân (xe máy, ô tô) hoặc công cộng (xe bus, taxi):
- Từ khu vực Hồ Gươm, đi theo đường Lê Thái Tổ đi Hàng Trống, qua đường Bà Triệu và rẽ phải vào Hai Bà Trưng. Đi thêm chừng 500m và rẽ trái sẽ đến phố Hỏa Lò và nhà tù nằm tại số 1.
- Nếu đi bằng xe bus, bạn có thể đi tuyến bus 32, 38, 02, 41 và xuống tại điểm dừng gần nhà tù Hỏa Lò để đi bộ hoặc đi xe ôm đến di tích.
Lịch sử và kiến trúc tổng quan của nhà giam Hỏa Lò
Để đối phó lại các phong trào đấu tranh tại nước ta cuối thế kỷ 19, thực dân Pháp đã cho tăng cường bộ máy đàn áp, hoàn chỉnh hệ thống tòa án cũng như xây dựng mạng lưới nhà tù.
Nhà tù có diện tích khá lớn, kiên cố và khó trốn thoát
Nhà tù Hỏa Lò được xây dựng trên vùng đất thuộc làng Phụ Khánh (tổng Vĩnh Xương, Thọ Xương, Hà Nội). Phụ Khánh vốn là làng nghề thủ công nổi tiếng chuyên làm các loại siêu, ấm đất, bếp lò đất nung nên có tên là Hỏa Lò. Thực dân Pháp đã di chuyển 48 hộ dân cùng các công trình kiến trúc (đình, chùa). Từ đó, nơi này trở thành địa điểm giam cầm, hành hạ các chiến sĩ yêu nước, nhà hoạt động Cách mạng.
Dù phải chịu đựng môi trường giam cầm khắc nghiệt, nhưng các chiến sĩ vẫn luôn kiên trung, giữ vững tinh thần cách mạng. Họ biến Hỏa Lò thành trường học, phổ biến lý luận cách mạng và cũng có nhiều người mưu trí vượt ngục thành công, tiếp tục trở về hoạt động, góp sức cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Một số nhân vật bị giam giữ tại nhà tù Hỏa Lò có thể kể đến như Phan Bội Châu, Lương Văn Can, Hồ Tùng Mậu, Nguyễn Lương Bằng, Nguyễn Văn Cừ, Trường Chinh, Đỗ Mười, Lê Duẩn,…
Nhà tù được khởi công năm 1896 với tên gọi là Maison Centrale – Nhà tù trung ương nổi tiếng là nhà tù lớn, kiên cố bậc nhất tại bán đảo Đông Dương. Nhà tù nằm ở trung tâm Thủ đô Hà Nội, phía Tây giáp với phố Quán Sứ, phía Nam giáp phố Thợ Nhuộm, Phía Bắc giáp đường Hai Bà Trưng.
Hiện nay nhà giam Hỏa Lò là địa điểm tham quan, lưu giữ các hiện vật
Kể từ sau ngày Thủ đô được giải phóng (10/10/1954) thì nhà tù được Nhà nước sử dụng để giam giữ những người vi phạm pháp luật. Từ 5/8/1964 cho đến 29/3/1973, Hỏa Lò trở thành địa điểm giam giữ các phi công Mỹ bị bắn rơi khi thực hiện nhiệm vụ ném bom phá hoại miền Bắc.
Năm 1993, Chính phủ quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng: Một phần phía Đông Nam được bảo tồn, tôn tạo trở thành di tích lịch sử của Hà Nội. Nhà tù Hỏa Lò hiện nay có thêm Đài tưởng niệm các chiến sĩ yêu nước, cách mạng – những người dũng cảm hy sinh tại nhà tù vì tự do, độc lập dân tộc.
Một số điều cần biết, những câu chuyện về nhà tù Hỏa Lò
Hiện nay, khoảng 2.434m2 nhà tù được xây dựng, bảo tồn trở thành khu di tích. Những công trình cũ của nhà tù được giữ lại bao gồm 3 tòa nhà 2 tầng xây dựng theo kiến trúc của Pháp, 2 dãy trại giam tập thể nam – nữ tù nhân, 4 gian xà lim tử hình, 2 chòi canh và tường đá bao quanh.
Những địa điểm nổi bật khi ghé thăm nhà tù Hỏa Lò bao gồm:
Tại giam D: Giam giữ tù nhân chính trị
Đây là một trong những trại giam lớn nhất của nhà tù Hỏa Lò, nằm ngay sau cánh cửa bước vào. Trại giam D được lợp ngói, không có trần với phần tường sơn hắc ín xây kiên cố tạo nên cảm giác vô cùng lạnh lẽo.
Trại giam D với gông chân cố định cố định vị trí của từng tù nhân
Trại giam D được thiết kế để giam giữ tối đa 40 người, nhưng có những giai đoạn, trại đã giam giữ đến gần 100 người. Cái nóng làm cho những người tù cách mạng bí bách khó chịu còn muốn đối phó với cái lạnh mùa đông thì người tù lại nằm úp thìa cho đỡ rét.
Trông trại giam D sẽ có hệ thống cùm chân trên 2 dãy sàn gỗ lim, giữ phòng là nhà vệ sinh lộ thiên không được quét dọn nên gây ô nhiễm nặng nề. Năm 1917, số lượng tù nhân giam giữ quá đông, gần 1 nửa người tù phải nằm dưới sàn nhà.
Xà lim tử hình – máy chém khổng lồ là nỗi khiếp đảm của mọi người tù
Nổi tiếng nhất trong nhà tù Hỏa Lò có lẽ chính là chiếc máy chém khổng lồ. Công cụ giết người này đã từng được xem là phương tiện xử tử tù nhân nhân đạo thay thế cho các phương thức từ thời trung cổ như ngựa xé, tùng xẻo,…
Máy chém khổng lồ tại Hỏa Lò gồm các bộ phận:
- Bàn chém: Một mặt phẳng bằng gỗ là nơi các tù nhân chính trị, cách mạng sẽ nằm lên trên, đưa phần đầu vào lỗ tròn trên thân máy.
- Giá chém: Khung sắt có chiều cao khoảng 4m với rãnh bên trong để dao chém có thể di chuyển dễ dàng khi hoạt động.
- Dao chém: Được làm bằng thép với lưỡi vát chéo, độ sắc cực kỳ cao.
Máy chém khổng lồ tại nhà tù là nỗi khiếp sợ của mọi tù nhân
Khi bị hành hình, tù nhân nằm trên bàn chém, đao phủ sẽ nhấn chốt và kéo sợi dây thừng làm dao chém từ trên cao phóng mạnh xuống (lực rơi ước tính khoảng 60kg). Sau đó, đ-ầ-u của người tù bị rơi xuống thùng tôn và t-h-â-n được đưa vào sọt mây, rồi đem đến nơi chôn cất.
Khu ngục tối Cachot của nhà tù Hỏa Lò
Ngục tối Cachot được gọi là địa ngục của địa ngục, nó là tên gọi của các ngục tối có diện tích chỉ 4m2, tường quét sơn đen âm u. Ngục tối Cachot không có ánh sáng, thiếu không khí cho cảm giác người tù đang ở trong nấm mồ bí bách và khó chịu vô cùng.
Nơi nằm của tù nhân xây bằng xi măng đặc biệt để khi nằm xuống thì phần đầu bị dốc xuống khiến người đó bị máu dồn lên não. Thực dân sử dụng ngục tối Cachot để trừng phạt những người đã tổ chức các cuộc đấu tranh, tuyên truyền cách mạng, vượt ngục,… Đồng chí Trường Chinh cũng đã từng bị giam giữ tại ngục tối Cachot khi tổ chức mít tinh trong tù kỷ niệm ngày Quốc tế lao động.
Chế độ ăn uống của tù nhân trong nhà tù Hỏa Lò
Dù là nơi giam giữ tù nhân cách mạng nhưng chế độ ăn uống của các tù nhân đều có tiêu chuẩn. Tuy nhiên thì những tên cai ngục đã thông đồng cùng chủ thầu để cắt xén khẩu phần ăn, sử dụng các loại thực phẩm kém chất lượng, hết hạn: gạo hẩm, thóc sạn, thịt bạc nhạc,…
Các hiện vật từng được người tù yêu nước dùng tại Hỏa Lò
Các khẩu phần ăn của người tù đựng trong các máng gỗ (lập là) vì không được sử dụng bát đũa để tránh tù nhân sử dụng làm vũ khí. Về sau, những người tù cách mạng đã tạo ra bát từ vỏ dừa khô, đũa từ cành bàng để sử dụng.
Những điều cần lưu ý khi tham quan nhà tù Hỏa Lò
Nhà tù Hỏa Lò đang là một trong những di tích lịch sử được mọi người ghé thăm hàng ngày, hàng tuần. Khu di tích không chỉ thu hút những người lớn tuổi mà còn có nhiều bạn trẻ đến để tìm hiểu về lịch sử.
Nếu như bạn cũng đang muốn ghé thăm nhà giam lịch sử nổi tiếng này, hãy tham khảo một số thông tin cơ bản sau:
Nhà tù Hỏa Lò giờ mở cửa và giá vé
Nhà tù sẽ giờ mở cửa bắt đầu đón khách tham quan từ 8 giờ cho đến 17 giờ tất cả các ngày trong tuần và mở cửa cả trong ngày Lễ, Tết. Vé nhà tù Hỏa Lò khá thấp, chỉ 30.000 đồng/người và có một số đối tượng được miễn phí hoặc giảm giá vé bao gồm:
Vé nhà tù Hỏa Lò ban ngày chỉ 30.000đ/người
| Đối tượng được miễn phí vé tham quan nhà tù Hỏa Lò | – Trẻ em dưới 15 tuổi
– Những người bị khuyết tật dạng đặc biệt nặng – Là thành viên hội cựu chiến binh, ban liên lạc kháng chiến, ban liên lạc nhà tù trong cả nước – Những người đã có công với cách mạng |
| Giảm 50% giá vé tham quan nhà tù | – Học sinh, sinh viên có thẻ học sinh, sinh viên khi mua vé
– Người khuyết tật diện nặng – Người có quốc tịch Việt Nam trên 60 tuổi – Những người trong diện chính sách xã hội |
Ngoài giá vé vào cửa, bạn còn có thể thuê băng để nghe thuyết minh về nhà tù bằng tai nghe. Giá của dịch vụ này là 50.000 đồng cho 1 headphone.
Lựa chọn tham quan nhà tù Hỏa Lò với các tour ngày – đêm
Khi đến tham quan nhà giam Hỏa Lò, bạn có thể lựa chọn cho mình 1 trong 2 (hoặc cả 2) tour tham quan vào ban ngày hoặc ban đêm tùy theo quỹ thời gian. Mỗi tour tham quan đều được đánh giá là mang lại những trải nghiệm đặc biệt cho du khách.
Tham quan nhà tù Hỏa Lò tour ban ngày
Thuê tai nghe headphone để hiểu hơn về các câu chuyện
Khi ghé thăm nhà tù vào ban ngày, giá vé vào cửa chỉ 30.000đ mỗi người (đối tượng miễn phí, giảm giá đã được giới thiệu chi tiết bên trên). Khi mua vé, người tham quan có thể thuê thêm dịch vụ thuyết minh bằng tai nghe để hiểu rõ hơn về các câu chuyện từng diễn ra trong nhà tù.
Du khách được tham quan từng khu vực của nhà tù, đi từ nơi có ánh sáng le lói cho tới những nơi bị chìm hoàn toàn trong bóng tối. Các hiện vật được trưng bày bao gồm đồ dùng, quần áo,… của người tù sẽ giúp cho bạn có thể cảm nhận phần nào sự độc ác, tàn bạo của thực dân Pháp với những người tù chính trị, nhà cách mạng.
Nhà tù Hỏa Lò tour đêm có gì đặc biệt?
Điều đặc biệt của Hỏa Lò đó là khu di tích có thêm tour đêm để người dân, du khách nước ngoài có thể hiểu hơn về đau thương trong chiến tranh từng diễn ra ở Việt Nam. Tour đêm của nhà tù có chủ đề là “Đêm thiêng liêng”.
“Đêm thiêng liêng” tái hiện chân thực những đau đớn của chiến tranh
Tour đêm là sự kết hợp của âm thanh, ánh sáng, nghệ thuật biểu diễn đã mang lại những trải nghiệm vô cùng chân thật, sống động. Đó là khoảng thời gian đấu tranh oanh liệt của các chiến sĩ đã ngã xuống, hy sinh vì hòa bình, dân chủ.
Ngoài việc trải nghiệm thị giác, thính giác thì tour đêm nhà tù còn có thêm các món quà lưu niệm được làm từ cây bàng cuối cùng còn lại trong nhà tù, dành tặng du khách. Giá vé nhà tù Hỏa Lò tour đêm là 300.000đ mỗi người và có hình ảnh để du khách có thể xem lại.
Lời kết
Vừa rồi là những thông tin về nhà tù Hỏa Lò và giá vé, giờ mở cửa cũng như các tour tham quan tại di tích lịch sử này. Bạn có thể ghé thăm nơi đây để một lần cảm nhận về sự tàn khốc của chiến tranh, sự độc ác của thực dân Pháp. Hiểu hơn về những đau khổ của cha ông để thêm yêu quý, trân trọng nền độc lập, tự do có được ngày hôm nay nhé!
