Việc phát hiện sớm những dấu hiệu của trẻ tự kỷ là điều vô cùng cần thiết. Bởi khi phát hiện sớm chúng ta sẽ đưa ra được những biện pháp can thiệp kịp thời. Từ đó giúp bé tránh được những hệ quả nghiêm trọng của bệnh tự kỷ. Vậy dấu hiệu trẻ tự kỷ là gì? Cùng theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi để biết được những dấu hiệu nhận biết trẻ bị tự kỷ từ 1 – 36 tháng tuổi nhé!
Contents
Dấu hiệu trẻ tự kỷ dưới 6 tháng
Dưới đây chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn về những dấu hiệu trẻ tự kỷ dưới 6 tháng tuổi. Từ những thông tin này các ba mẹ có thể sớm phát hiện ra bệnh của con.
Mắt của bé không theo dõi các sự vật (không bị các sự vật xung quanh hấp dẫn)
Mắt của trẻ có thể nhìn và theo dõi các sự vật từ 4 ngày sau khi chào đời. Khi 1 tháng tuổi mắt trẻ đã biết hướng đến vật chuyển động, hướng về nơi có ánh sáng… Nếu mắt bé không dõi theo các sự vật là điều bất thường bạn cần quan sát nhiều hơn.
Bé không nhạy cảm với âm thanh
Từ 0 – 2 tháng tuổi thính giác của trẻ đã bắt đầu hoạt động, trẻ sẽ rất nhạy cảm với âm thanh của ba mẹ khi âu yếm gọi chúng và nhanh chóng hướng tới nơi có âm thanh. Đến giai đoạn 3 – 4 tháng tuổi trẻ có thể nghe và có thể phân biệt được tiếng từ vật khác với âm thanh của người. Nếu như bạn thấy bé không nhạy cảm với âm thanh, không giật mình khi nghe tiếng động lớn thì đây có thể là dấu hiệu của việc bé bị tự kỷ hoặc tai của bé có vấn đề.
Bé không thể hiện nhiều cảm xúc, không đáp lại
Ở trẻ 0 – 2 tháng tuổi đã biết thể hiện cảm xúc qua tiếng khóc, cười, cơ mặt, động tác ngọ nguậy của chân tay… Đến 3 – 4 tháng tuổi trẻ đã biết đáp lại “ Ê, a,…” khi nghe tiếng của mẹ gọi trêu đùa, biết mỉm cười đáp lại, đó là những nụ cười xã hội đầu tiên của trẻ (trẻ đã biết giao tiếp tương tác xã hội qua nụ cười). Nếu nhận thấy khuôn mặt trẻ không hay biểu lộ cảm xúc (cười, cau mày), không “Ê, a…” khi được mẹ hay những người lớn gọi trêu đùa thì bạn nên đưa bé đi kiểm tra.
Bé không hoạt bát
Đến giai đoạn 3 – 6 tháng tuổi tay chân của bé hoạt động rất nhiều, bé bắt đầu biết đưa tay lên để ngắm nhìn bàn tay, đưa tay chân lên miệng mút…Nếu ba mẹ quan sát thấy bé không hoạt bát, không ngắm nhìn bàn tay mình, không cho tay vào miệng, không cầm nắm đồ chơi rất có thể bé bị tự kỷ.
Dấu hiệu trẻ tự kỷ dưới 12 tháng
Giai đoạn này bé bắt đầu có những thay đổi và phát triển rõ rệt hơn hẳn 6 tháng đầu đời. Đồng thời với những trẻ rối loạn phát triển thần kinh cũng được biểu hiện rõ nét hơn. Những dấu hiệu trẻ tự kỷ dưới 12 tháng tuổi như sau:
Ít khi Ê, a, phản ứng chậm:
Về mặt ngôn ngữ và cảm xúc giai đoạn này trẻ nói “Ê, a,…” suốt, trẻ vui thích mỉm cười đáp lại lời gọi âu yếm của cha mẹ và mọi người xung quanh. Trẻ phản ứng lại khi được nghe gọi tên và có thể nhận ra cảm xúc vui vẻ hay giận dữ của người lớn đối với trẻ. Do đó nếu nhận thấy trẻ chậm phản ứng lại khi được gọi, cũng không ê, a trò chuyện nhiều với mọi người thì bạn cần đưa bé đi kiểm tra.
Có những hành động lạ
Điểm mới nhất ở giai đoạn này của trẻ đó chính là “Lật, ngồi, bò, đứng”. Trẻ lúc này có thể thay đổi tư thế liên tục từ nằm ngửa thành nằm nghiêng rồi chuyển sang lật, sau đó chống tay ngồi dậy được. Vì vậy đây cũng là giai đoạn để bạn dễ nhận biết trẻ có bị tự kỷ hay không qua hành động. Lúc này trẻ tự kỷ sẽ có những cử động khác lạ trong việc cầm nắm, bò, trườn, lết… những hành động mang tính chất rập khuôn.
Ít cười một cách bất thường
Thông thường với trẻ dưới 12 tháng đã có những nụ cười đáp trả với mọi người xung quanh nếu bạn đùa giỡn hay nói chuyện với bé. Ở độ tuổi này trẻ đã có khả năng cười to giòn và thể hiện những cảm xúc vui vẻ. Chính vì vậy nếu trong giai đoạn này mà bạn thấy bé rất ít khi cười, ngay cả khi bạn đùa bé cũng không mấy khi cười thì có thể đây là dấu hiệu của trẻ bị tự kỷ.
Ít bắt chước lại người lớn
Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên đã biết bắt chước biểu cảm, cử chỉ người lớn xung quanh chúng. Vì thế khi bé bước vào giai đoạn 9 tháng tuổi mà ít khi bắt chước các hành động, âm thanh, không biết thể hiện cảm xúc theo cảm xúc của người lớn (tức là khi người lớn cười, trẻ cũng cười lại, người lớn cau mày, trẻ cũng làm theo,…) thì có thể đây là dấu hiệu trẻ tự kỷ.
Trẻ chậm bập bẹ nói
Ở giai đoạn gần 1 tuổi trẻ sẽ bắt đầu bập bẹ nói những âm thanh đơn giản, cơ bản. Bé sẽ thường xuyên phát ra những âm thanh đơn lẻ do bắt chước những người xung quanh và bắt đầu tập nói. Chính vì vậy nếu ở giai đoạn này nhận thấy trẻ nhà bạn không có dấu hiệu bập bẹ tập nói thì bố mẹ nên đưa trẻ đi khám vì đây là dấu hiệu trẻ bị tự kỷ dưới 12 tháng tuổi khá rõ.
Bé ít khi gây chú ý với mọi người
Một triệu chứng tự kỷ ở trẻ em dưới 12 tháng tuổi nữa là bé ít khi chủ động gây sự chú ý trong cuộc sống hằng ngày. Với trẻ em phát triển bình thường bé sẽ thường xuyên gây ra sự chú ý của mọi người xung quanh thông qua tiếng động và hành động.
Dấu hiệu trẻ tự kỷ dưới 18 tháng
Để biết được trẻ dưới 18 tháng tuổi có bị tự kỷ hay không ba mẹ cần quan sát con để sớm nhận ra được từ những dấu hiệu sau:
Trẻ kém linh hoạt, vụng về khi vận động
Trẻ phát triển bình thường 12 – 18 tháng tuổi đã có thể bước đi vững, chạy thậm chí là bước lên bậc thang. Bé ở giai đoạn này đã có thể tự nằm, ngồi, đứng dậy, đi lại mà không cần sự hỗ trợ của người lớn. Bé cũng đã biết cầm thìa, cầm cốc một cách chắc chắn, thích bắt chước hành động của người lớn. Do đó nếu bé ở giai đoạn này vụng về trong vận động, đi đứng không vững, không biết cầm đồ vật, bắt chước người lớn… Đi nhón gót chân hoặc tự xoay vòng vòng thì bạn nên đưa bé đi khám tâm lý.
Trẻ không tình cảm với bố mẹ, người thân
Ở giai đoạn này trẻ bình thường rất gắn bó với mẹ do đó có thể dễ dàng nhận ra sự vắng mặt của mẹ và thường đòi theo mẹ mỗi khi mẹ sắp đi đâu. Với bố hay người thân hay chơi với trẻ thì mỗi khi người lớn có ý định rời đi trẻ cũng vội vã đòi theo. Trẻ tự kỷ sẽ ngược lại, chúng sẽ không đi theo mẹ và người thân khi nhận thấy họ định rời đi, không khóc lóc đòi mẹ khi mẹ rời đi…
Khả năng ngôn ngữ không phát triển
Ở giai đoạn này trẻ bình thường đã có thể nói nhiều từ thành câu đơn giản 1 cách có chủ định. Đây cũng được xem là khoảng thời gian vàng để dạy ngôn ngữ cho trẻ vì ở thời điểm này vùng ngôn ngữ Broca ở não bộ của trẻ đã phát triển. Nếu như đến lúc này bé nhà bạn không nói được từ đơn nào, không biết biểu đạt ý của mình với mọi người qua ngôn từ thì rất có thể bé bị tự kỷ.
Không phát triển về nhận thức
Ở giai đoạn từ 12 – 18 tháng tuổi trẻ đã hiểu được lời của người lớn, biết sử dụng ngón trỏ để chỉ con vật, đồ vật. Trẻ giai đoạn này cũng đã biết được làm các hành động giả bộ (giả vờ uống, nhai, giả bộ tiếng động vật…), cực kỳ thích thú với trò chơi ú oà. Còn đối với trẻ tự kỷ, các bé không hiểu được lời nói của người lớn, không chơi ú òa, không biết sử dụng ngón trỏ để chỉ vật, chỉ người…
Không sử dụng ngôn ngữ cơ thể
Trẻ bình thường ở giai đoạn này đã bắt đầu biết sử dụng ngôn ngữ không lời ví dụ như đưa tay bai bai, hôn gió,… Trẻ biết khoe các vật trẻ có, biết chia sẻ khi người lớn chìa tay xin hoặc cất đi nếu không muốn cho. Vì vậy nếu bé ít hoặc không biết giao tiếp bằng ngôn ngữ cơ thể, không phản ứng khi người lớn xin đồ, không chủ động khoe với mọi người…
Không thích tiếp xúc với mọi người
Ít đáp ứng hoặc lờ đi khi người lớn gọi tên trẻ. Đồng thời trẻ cũng không biết cách thu hút người lớn, không biết cười với mọi người để mọi người cười lại với trẻ… Những điều này cũng là 1 trong những dấu hiệu trẻ tự kỷ, do đó bạn nên đưa bé đi khám khi nhận thấy chúng.
Dấu hiệu trẻ tự kỷ dưới 36 tháng
Để nhận biết trẻ dưới 36 tháng tuổi có bị tự kỷ hay không ba mẹ có thể dựa vào những dấu hiệu dưới đây:
Không thể giao tiếp với mọi người
Bình thường trẻ từ 18 – 24 tháng tuổi đã nói được 50 – 150 từ, nói được câu ngắn hoàn chỉnh. Từ 24 – 36 tháng tuổi trẻ biết được 200 – 1000 từ đơn, có thể học thuộc bài thơ do người lớn dạy. Còn trẻ tự kỷ thường không học được thêm từ đơn, không hiểu được lời người lớn nói, nói những điều khó hiểu, vô nghĩa…
Trẻ không thích vận động, không hoạt bát
Trẻ 18 – 24 tháng tuổi đã có thể đi vững và rất thích hoạt động (nhảy theo nhạc, tập thể dục, dùng chân đá bóng,…). Từ 24 – 36 tháng tuổi trẻ đã có thể chạy nhảy, đi xe 3 bánh. Đồng thời thích nô đùa với mọi người vì có nhiều năng lượng. Nếu thấy bé không thích vận động chỉ thích ngồi 1 chỗ thì bạn nên đưa bé đi khám sàng lọc tự kỷ.
Trẻ kém tự lập, kỹ năng sống kém
Ngay từ 15 tháng tuổi trẻ đã biết nhìn người lớn làm, ghi nhớ và bắt chước theo. Đến 18 – 36 tháng tuổi trẻ đã biết được nhiều thứ từ việc quan sát và bắt chước người lớn. Ví dụ như công dụng của các đồ vật, biết phương hướng, biết gọi người lớn khi đi vệ sinh… Còn trẻ tự kỷ giai đoạn này bé vẫn chưa nhận thức được rõ về sự vật, sự việc xung quanh. Đồng thời khả năng tự lập kém do không giỏi quan sát, bắt chước người lớn.
Có những hành động lạ
Ngoài việc không thích giao tiếp, kết bạn, chơi các trò chơi giả vờ (ví dụ đồ hàng, búp bê, nấu ăn,…) thì biểu hiện của trẻ tự kỷ giai đoạn dưới 36 tháng còn là:
- không biết nguy hiểm khi lại gần lửa, nước hay độ cao
- cảm thấy khó chịu khi nghe thấy âm thanh của nhạc
- tự cắn mà không biết đau, tự cào cấu xé da, tự bứt tóc…
Trên đây là những dấu hiệu trẻ tự kỷ từ 1 – 36 tháng tuổi để các ba mẹ tham khảo. Trên đây là tổng hợp những dấu hiệu trẻ tự kỷ từ 1 – 36 tháng tuổi để các ba mẹ tham khảo. Khi ba mẹ thấy được con có những dấu hiệu giống như trong bài viết cần đưa trẻ đến các chuyên gia tâm lý để thăm khám sàng lọc vì trẻ đang có dấu hiệu rõ ràng của tự kỷ hoặc chậm phát triển.
